Primer meme kanseri tedavisinden sonra takibin iki amacı vardır. Birincisi erken tanı ile kür sağlanabilen yeni primer veya lokal rekürren kanserler. İkincisi ise metastatik meme kanserinin tanısıdır.
Standart tedavi, etkin olsa bile meme kanserli hastalarda tedavi sonuçlarını iyileştirmek ve morbiditesini azaltmak için değişik klinik çalışmalar planlanmaktadır. Bu tip randomize çalışmalarda kemik sintigrafisi, karaciğer ultrasonografisi, akciğer grafisi ve karaciğer fonksiyon testleri gibi tarama yöntemlerinin, rutin fizik muayene ile takibe kıyasla yaşam beklentisi veya kalitesi yönünden etkili olamadıkları gösterilmiştir. Bu tip testler, rekürrensün erken saptanmasını sağlarlarsa da, sağkalım etkilenmemektedir.1 Hastanın şikayeti yok, normal akciğer grafisi, normal serum alkalen fosfataz düzeyi var, saptanabilmiş bir metastazı yoksa , kemik sintigrafilerinin yalnızca %1’i doğru pozitif sonuç verir.2 Bu verilere dayanarak evre I-III asemptomatik hastaların tedavileri bittikten sonra periyodik kontrolleri fizik muayene ve yıllık mammografi ile sınırlanabilir. Takip sıklığı ve primer tedavi sonrası tarama testlerinin yararlılığı evre I-III hastalar için hala ortadadır. Klinik takip ve yoğun takip yapılan 1300 hastalık bir çalışmada her iki grup arasında fark saptanamamıştır.1
Ailesel meme kanseri olanlarda yeni primer meme kanseri veya over kanseri gelişmesi diğer meme kanserli hastalara göre yüksektir. Bu nedenle düzenli olarak yıllık mammografi ve pelvik fizik muayene yapılmalıdır.
Hasta primer ve adjuvan tedavinin bitiminden sonra ilk 2 yıl 3 ayda bir, 2-5. yıl 6 ayda bir, 5. yıldan itibaren yılda bir kontrole gelmelidir..
Fizik muayene(meme-aksilla-supraklaviküler bölge-pelvik)
Tam kan sayımı
Karaciğer fonksiyon testleri(SGOT, SGPT)
ALP, LDH
P-A akciğer grafisi
Karsino embriyonik antijen(CEA),CA 15-3 takip için yeterlidir
Mammografi(yılda bir). Koruyucu meme cerrahisi uygulandıysa bilateral, mastektomi operasyonu uygulandıysa karşı meme mammografisi.
Standart olarak istenmelidir. Tetkik sonuçlarına göre diğer testler yönlendirilmelidir.
Kaynaklar:
Investigators T.Impact of follow-up testing on survival and health-related quality of like in breast cancer patients: a multicenter randomized controlled trial. JAMA 1994; 271: 1587
Loprinzi C. It is now the age to define the appropriate follow-up of primary breast cancer patients. J Clin Oncol 1994; 12: 881
Dr.Kaan OYSUL tarafından hazırlanmaktadır