RADYOTERAPİDE
MORBİDİTE Bölüm II - Kranium Işınlamasında Morbidite Prof. Tbp. Kd. Alb. Yücel PAK
Genelde klinik doz seviyesinde tüm beyin irradyasyonu iyi tolere edilir.Fakat başağrısı,kusma ve somnolans sık görülür.Radyasyonun sebep olduğu semptomlar kortikosteroid kullanılarak düzeltilebilir ve bu muhtemelen serebral ödem ve vasküler permeabilitedeki değişmelere bağlı olmaktadır.Radyoterapi süresince epilasyon ve radyodermatit de görülür ve dozla ilişkili fenomendir.Pinna,alın ve oksipital de lateral sahalardan tanjensiyel ışınlandığından deri reaksiyonu daha kötü olabilir. Erken Gecikmiş Radyasyon Yaralanması:İntrakranyal
tümörlerde radyoterapinin tamamlanmasından sonraki ilk 2-3 ayda nörolojik
bulgu ve semptom görülüşü erken gecikmiş yaralanma olarak gösterilir
ve geçici radyasyon demiyalinizyonu ile yorumlanır. Geç Reaksiyonlar:
Beyin yüksek dozla ışınlanması(5000-7000 r)dan sonraki aylar ve yıllar
sonra beyin nekrozu görülebilir.SSS nin kronik radyasyon yaralanmasının
gerçek nedeni çelişkilidir,bazı araştırmacılar primer parankimal
yaralanmayı öne sürerken,bir kısmı da kan damarları hasarının geç
etkisiyle yorumlarlar.Bu konudaki bir çalışmada bir yazar 5 haftada,26
fraksiyon ile 5200 rad verilen hastaların %1 inden azında serebral
nekroz görüleceğini tahmin etmektedir.Serebral nekrozu tümör nüksünden
ayırmak çok güçtür,hatta tomografi ve anjiografiyle dahi ayrılamıyabilir.Kranyal
ışınlama ve, intratekal ve sistemik methotraxete ile tedavi edilen lösemili
çocuklarda LÖKOENSEFELOPATİ bildirilmiştir.Tek başına radyoterapiyle
bu nadiren görülür. Psikometrik uygulamalı testler
kullanarak,neoplastik tedavinin bir bölümü olan radyoterapi gören çocuklarda
hafif entellektüel bozukluk
gösterilmiştir.Adult beyninden gelişmekte olan SSS. şüphesizki
radyasyona daha hassasdır.Son zamanlarda bozulmuş kortikal fonksiyonun
benzer derecesi radyoterapi gören beyin tümörlü çocuklarda iki grupta
tarif edilmiştir.Bunlardaki müşahede sonucu radyoterapiden ziyade
serebral bozukluğun artmış intrakranyal basınca bağlı olabileceği düşünülmüştür. Günlük fraksiyonasyona
bağlı olmak üzere pituatuar irradiasyon hastaların %2-13 ünde
optik sinir ve kiazma hasarına yol açabilmektedir.Bunlarda
hipopituatiarizm ve boş sella sendromu bildirilmiştir. Medüllablastoma ve epandimoblastomanın kranyospinal ışınlanmasının geç etkileri vardır,bunların bazılarında hastanın tedavi sırasındaki yaşı ektilenmede önemli bir faktördür.Bu bozukluklar ışınlanan gelişme bozukluğu ve sekonder tümör gelişmesini kapsar.(mesela tyroid)
Aklınıza takılan hertürlü soruyu Radyasyon Onkolojisi ABD'na iletirseniz enkısa sürede cevaplandırılacaktır.Dr.Kaan OYSUL tarafından hazırlanmaktadır |