Akut ve Kronik Etkiler:

1.Xerostomi            :Başta parotis olmak üzere salgı bezleri ışınlandığında,salgı azalır ve koyulaşır.Tedavinin ilk haftasında itibaren bu durum görülebilir. 2000 rad’da geçici olarak 4000 rad’da muhtemelen kalıcı bulgular tesbit edilebilir.Gliseride,yemek sonrası ve karbonatlı meşrubat akut semptomları düzeltilebilir.Kronikleştiğinde tükrük yerine geçen maddelerden faydalanılabilir.

2.Tad Kaybı :Akut mukozal  reaksiyon süresinde tad alamama şikayeti olabilir.Sonradan düzelir.Bununla birlikte tad alan papillalar tahrip olabilir.Ençok ekşi ve acı tad almada azalma olur.

3.Otitis (Dış ve İç Kulakta):Yaklaşık 4000 rad’ın üstünde görülür.Tedavi sırasında veya sonra gelişebilir.Bulgular daha çok ağrı,infeksiyon ve işitme kaybı şeklindedir.Eksternal otitte (Cortisporin),orta kulak infeksiyonunda  dekonjestanlar çok faydalıdır.Nadiren miringtomi gerekebilir.

KRONİK REAKSİYONLAR :

1.Mandibula’nın Osteonekrozu :Radyasyon havers sisteminin küçük damarlarını ve peristosu bozar.Bu durum kemiğin travma ve infeksiyona dayanıklığını azaltır.Genelde radyo osteonekroz %2 olguda görülmesine rağmen 7000 rad’da  bu oran %10’a yükselir.Bunda etkili olan risk faktörler,kötü beslenme ,ağız hijyeninin iyi olmaması,travma,sigara ve alkoldür.Kemiğe yakın tümörler de insidens %25’e çıkmaktadır.Eğer dişlerin radyoterapiden sonra çekilmesi gereği  olursa çok dikkatli olunmalıdır.Risk faktörü olmıyan hastalar seçilmelidir.Çünkü diş hekimi osteonekrozu başlatabilir.Çok titiz diş hijyeni : İnfeksiyondan korunmak için gereklidir,çünkü infeksiyon nekroz bölgesini genişletir ve ağrıya neden olur.Gevşek kemik speküllerinin çıkarılması düşünülebilir.Bu da faydalı olmazsa ışınlanan kemiğin cerrahi rezeksiyonu endikasyonu ortaya çıkar.

2.Yumuşak Doku Nekrozu:Çok sık görülmez.Genellikle iyi uymayan protezler,aşırı doz.ve interstisyel radyoterapide görülebilir.Protez yapılacaksa en az üç ay beklenmelidir.Konserbarik oksijen verilir.

3.Radyasyona Bağlı Diş Çürümesi:Tedavi öncesi diş tedavisi proflaksi ,fluorid kullanışı bu problemleri azaltır.Dişler radyorezistandır.Fakat radyasyon peridontal membran ve pulpanın damarlanmasını bozabilir.

4.Trismus:Çiğneme kası etrafındaki fibrozis trismus’a neden olabilir.

5.Fibrozis:Radyoterapi bölgesinde subkutan fibrozis gelişebilir ve boyunda tipik şekilde şiddetlidir.Özellikle boyun disiksiyonuyla birlikte tedavide belirgindir.Bazen submental

ödem oluşur ve genellikle tedaviden aylar sonra düzelir.Egzersiz yapmak kontraktürü önler.

6.Endokrin Yetmezlik:Radyoterapi alanına bazen; hipotalamus,pituatuvar ve tiroid girmekte ve klinik olarak endokrin bozukluk olmaktadır.Bu durum daha çok hormonal glandın 3/4 ünde çoğunun 4000 rad’ın üstünde ışınlandığında rastlanır.

7.Larenks Ödem:Radyoterapiden sonra aritenoid  ödemi görülebilir. Ve ses istirahitiyle, ülserasyon varsa antibiyotik bazen de steroid ile tedavi edilir.Radyoterapi bitiminden 3 ay sonra ödem devam ediyorsa; hastada tümör nüksü düşünülmelidir.Tümör bu hallerde submukozal olduğundan biyopsi vermiyeceği gibi ödemi de arttırır.Bu ayırımda kontrast laringografi bilgi verilebilir.Bunlarda genellikle larinjektomi gerekli olur.

8.Myelit,Katarakt,İkincil Malignite :Gözler tedaviye girdiğinde katarakt oluşur.Myelit genellikle medülla spinalis ve fasiyal sinirlerde görülür.Tiroid ışınlamasından sonra tiroid kanserleri oluşumu bildirilmektedir.Uzun yaşıyanlarda görülmektedir.