Kolorektal
bölge ışınlaması:
Akut:Pelvise
4000-5000 rad’ lık dozlar genellikle iyi tolere edilir.Diyare ışınlama
esnasında sıklıkla oluşur.Lomotil genellikle diyareyi kontrol eder.Dizüri
de olabilir,analjezikler veya pyridium ile kontrol edilebilir.Işınlama
alanı perineyi içerirse konservatif tedavi ile iyileşen aktif perineal
deri reaksiyonu olabilir.
Kronik:5500-6000
rad’ın altındaki dozlarda radyasyon proktiti,ülserasyon ve kanama
nadiren görülür.Konservatif tedavide Lomotil,steroidler ve lağman
iyileştirme için yeterlidir.Ancak semptomlar sebahat eder veya ilerlerse
bir kolostomi gerekebilir. 5000 rad. pelvik ışınlama alan hastaların
%5 nin altında ışınlama spesifik ince barsak tahribatı veya tıkanma
veya perforasyona sebep olan yapışmalar görülür.Bu risk ameliyat öncesi
veya pelvik enfeksiyonlu hastalarda ve geniş ışınlama dozları veya
hacimlerde artar.

Mesane
Işınlaması:
Akut:3000-4000
rad. verildiğinde hastaların çoğunda akut sistit görülür.Mesane
iristasyonu,dizüri,sık ve acil idrar bulguları ortaya çıkar.Sistit’e
enfeksiyonda eklenebilir.
Kronik:Yüksek
doz verildikten 6 ay sonra bazı hastalarda kronik sistit görülür.5000
rad. veya daha az dozda tedavi edilenlerin %5 inden azında kontrakte
mesane nedeniyle kronik problem gelişir.Doz 6500-7000 rad. olduğunda
hastaların %15 inde oldukça fazla kontraksiyon veya hemorajik sistit görülmüştür.Kronik
sistit riski trans-üretral-rezeksiyon(TUR)dan enaz 4 hafta sonra
radyoterapiye başlanarak ve mesane iltahabıyla mücadele edilerek birde
radyoterapi sırasında kateterizasyondan mümkün derecede kaçınmakla
azaltılabilir.Enfeksiyonu önlemede mesane iritanı (çay,kahve,alkol) ve
asit yapıcı diyet tavsiye edilir.
Testis
Işınlaması:
Akut:2500
rad’lık tedavide yan etki çok hafiftir.(Bulantı,iştahsızlık,diyare).Genellikle tedbir gerektirmez.
Kronik:2500-3400
rad’larda kronik etkide görülmez.Tedavide sırasında böbrek dozunun sınırlı
tutulması gereklidir.
Sağlam
Testise Işınlamanın Etkisi:
Testis
radyasyona çok hassastır.100 rad. oligospermiye, 600 rad. geçici
sterliteye sebep olabilir.Daha yüksek dozlar ise devamlı sterlite
yapabilmektedir. Bu nedenle 400 rad’dan fazla yüksek dozlardan hemen
sonra sperm sayısında azalma olur. Bu,spermositlerin direkt olarak ölümü
(interfaz ölümü) ile olmaktadır.Düşük dozlar genellikle ışınlamadan
sonraki 7 ci haftada spermatogoni,oligospermi yaparlar.Aspermiye 10 cu
haftadan sonra rastlanmaktadır.
Ancak, hastaların çoğunluğunda skrotal radyoterapi gerekmez ve yapılan
tedavi sırasında iyi koruma yapılırsa saçılan dozlarla sterlite gelişmez.
Serviks
Uteri Işınlaması:
Akut:Pelvik
ışınlama esnasında hastalarda yorgunluk,diyare, ve sistit ortaya çıkabilir.Paraaortik
bölgede içerilirse iştahsızlık ve bulantı ortaya çıkabilir.
Kronik: Serviks Uteri 20.000 rad’lık dozlara kadar nekrozsuz olarak ışınlamayı
tolere edebilir.Kronik sistit, proktosigmoidit ve ince barsak tahribatı
benzeri ciddi geç kompikasyonlar hastaların %10 undan azında gözlenir.İlerlemiş
hastalıkta fistüller oluşabilir.Geç ince barsak komplikasyonları (enterit
ve tıkanma) riski pelvik ışınlamayı takiben diyabetli veya hiper
tansiyonlu hastalarda artar.